Luật Tổ chức chính quyền địa phương, đặc biệt là Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015 đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình hoàn thiện thể chế pháp lý về hoạt động giám sát của HĐND, cũng như đưa hoạt động giám sát của HĐND các cấp đi vào nền nếp, đạt chất lượng và hiệu quả cao hơn.
Kỳ họp thứ 18 Hội đồng nhân dân huyện Thanh Oai khóa XIX, nhiệm kỳ 2016-2021
Hoạt động giám sát được coi là một trong những cách thức để tăng cường tiếng nói của người sử dụng dịch vụ do chính quyền địa phương cung cấp, mặt khác nhằm tăng cường tính minh bạch trong hoạt động của chính quyền nhà nước ở địa phương. Giám sát là một công việc quan trọng trong hoạt động của HĐND nhằm chủ động thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ đại diện cho nguyện vọng, ý chí của nhân dân. Thông qua hoạt động giám sát, HĐND và đại biểu HĐND đánh giá sâu sát tình hình thực tiễn, kiểm chứng lại tính đúng đắn, phù hợp của các chủ trương, chính sách, quy định của pháp luật đã và đang được áp dụng trong đời sống nhân dân; đồng thời, phát hiện ra những khó khăn, vướng mắc để kịp thời có biện pháp tháo gỡ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh.
Trong năm qua, các đại biểu HĐND huyện đã tích cực hoạt động, thể hiện trách nhiệm của người đại biểu hội đồng nhân dân. Đại đa số đại biểu HĐND nắm vững và vận dụng tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gần gũi quần chúng để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của cử tri và phản ánh trung thực với HĐND tại các kỳ họp, đồng thời tích cực tham gia giám sát và đóng góp nhiều ý kiến quan trọng để HĐND xem xét, thảo luận, quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương. Sau mỗi kỳ họp, các đại biểu đã tích cực vận động nhân dân hưởng ứng thực hiện nghị quyết của HĐND.
Năm 2020 HĐND huyện đã tổ chức thành công 06 kỳ họp, trong đó có 02 kỳ họp thường lệ giữa năm và cuối năm theo Luật định, 04 kỳ họp chuyên đề, giải quyết công việc phát sinh đột xuất. Ngoài việc tham gia các kỳ họp, các đại biểu HĐND huyện đã tích cực tham gia các cuộc tiếp xúc cử tri do HĐND huyện tổ chức. Phương thức tiếp xúc cử tri của đại biểu ngày càng đa dạng, đổi mới, dân chủ, cởi mở theo hướng đối thoại thẳng thắn, đi vào những vấn đề cụ thể liên quan trực tiếp đến đời sống kinh tế - xã hội ở địa phương. Hoạt động giám sát là chức năng quan trọng của HĐND, nên được Thường trực HĐND huyện hết sức quan tâm. Căn cứ vào Nghị quyết được HĐND thông qua hàng năm, Thường trực HĐND huyện đã xây dựng chương trình giám sát theo từng tháng. Trước khi tiến hành các cuộc giám sát, Thường trực HĐND, các Ban HĐND huyện mời các ngành hữu quan họp thống nhất dự kiến nội dung, chương trình thời gian tổ chức các cuộc giám sát, ra quyết định thành lập đoàn giám sát, kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo giám sát để các đối tượng giám sát thực hiện. Với cách làm như vậy đã xác định được các nội dung đúng và trúng. Trong năm qua, HĐND huyện tổ chức 12 cuộc giám sát trong đó Thường trực HĐND tổ chức 4 cuộc, mỗi ban HĐND giám sát 4 cuộc. Nội dung các cuộc giám sát đều tập trung vào việc chấp hành chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Việc thực hiện nghị quyết HĐND các cấp và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, thu chi ngân sách, quản lý sử dụng đất đai, công tác thực thi pháp luật, văn hóa - xã hội, vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, công tác phòng chống dịch bệnh, vệ sinh an toàn lao động, phòng chống cháy nổ, phòng chống tệ nạn xã hội.
Năm 2020, HĐND huyện đã ban hành 35 Nghị quyết và đã thực hiện tốt hoạt động giám sát thông qua việc xem xét báo cáo của UBND, Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân về hoạt động của mình trước kỳ họp HĐND huyện để các đại biểu cho ý kiến đánh giá về các mặt hoạt động cụ thể.
Hoạt động giám sát cơ bản đã thực hiện đúng chương trình HĐND huyện đề ra, hình thức giám sát phù hợp với các nội dung giám sát, có tác động tích cực tới việc bảo đảm thực thi pháp luật, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Thông qua hoạt động giám sát, đại biểu HĐND huyện đã kịp thời phát hiện những thiếu sót, bất cập của cơ quan chịu sự giám sát, từ đó thảo luận, kiến nghị nhiều giải pháp giúp cho đơn vị được giám sát thực hiện tốt các mục tiêu đề ra và cụ thể hóa các giải pháp khắc phục khó khăn, vướng mắc, đưa Nghị quyết của HĐND huyện vào cuộc sống. Sau mỗi cuộc giám sát đều ban hành thông báo kết luận giám sát từ đó nâng cao chất lượng các cuộc giám sát và nâng cao nhận thức của các đơn vị chịu sự giám sát.
Có thể nói, hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện nhằm mục đích theo dõi, xem xét, đánh giá hoạt động quản lý của các tổ chức, cơ quan, cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước trong việc thực thi Hiến pháp, pháp luật và Nghị quyết của HĐND tại địa phương. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay đòi hỏi chính quyền địa phương phát huy tính năng động, sáng tạo, chủ động, dám nghĩ, dám làm, để đưa kinh tế - xã hội địa phương phát triển phải “phát huy vai trò giám sát của các cơ quan dân cử”. Rõ ràng, đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng của HĐND cấp huyện nhằm đưa những hoạt động giám sát đi vào thực chất và đạt hiệu quả cao, chứng tỏ được vị trí pháp lý HĐND đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân ở địa phương như Đảng và Nhà nước luôn quan tâm.
Như vậy, muốn thực hiện có hiệu quả công tác giám sát, đòi hỏi cấp ủy, các cơ quan, tổ chức Nhà nước trên địa bàn, các cá nhân có liên quan nhận thức rõ tầm quan trọng và tính cần thiết của hoạt động này. Hơn nữa, trực tiếp nhất là những đại biểu dân cử phải thực thi nhiệm vụ với một tinh thần trách nhiệm cao nhất, với bản lĩnh chính trị, uy tín, trình độ, năng lực vững vàng nhằm đáp ứng kỳ vọng của nhân dân đối với cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương./.
Đồng chí Đoàn Viết Tuấn
UVBTV Huyện ủy, Phó Chủ tịch HĐND huyện
